Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Flora Batava

Hedera helix - Gemeene Klimop

Afbeelding.

a: gesloten bloem
b: geopende bloem
c: bevruchte bloem

Groeiplaatsen.

Veel aan oude muren en tegen boomstammen, vooral in oude bosschen. Algemeen door het gansche land.

Huishoudelijk Gebruik.

De plant bedekt op de zekerste wijze hooge muren en daken, waaraan zij door hare indringende zijworteltjes zich vast hecht, zonder eenig steunsel te behoeven, waardoor men eene altoos, ook in de winter donker groene bedekking verkrijgt. Alleen bij zeer strenge vorst, zoo als die van 1838, verliest zij hare bladen. Zij klimt ook gereedelijk op tegen boomen tot in de hooge takken, maar wast daar ten koste der boomen, van wier sappen zij teert.($) In plaatsen, waar zich slangen onthouden, vindt men deze veel in oude klimop; Mattuschka. De plant kan tot looijen dienen, (Gleditsch); geslepen messen, over dit hout gestreken, verkrijgen weder een nieuwen glans: volgens Linn. Fl. Suec. zou dit bepaaldelijk het wortelhout doen. In meer zuidelijke landen komt, volgens Matt. uit het hout door insnijding eene gom voort. (*) Ik heb dit echter aan een zware klimop te vergeefs beproefd, hetgeen zeker aan ons klimaat is toe te schrijven. Deze gom is harsachtig, en kan ook als wondmiddel dienen, en neemt volgens Miller roode vlekken weg uit het aangezicht. De bladen, in azijn geweekt, zouden met nut op likdoorns kunnen gelegd worden; Mattuschka.
De bladen worden alleen door paarden en schapen, maar door geen ander vee gebruikt, L. Pan Suec. Het vermeerdert inzonderheid de melk der schapen op een tijd, dat er weinig ander groen voeder voorhanden is. De bessen worden zeer gezocht door de vogels. Matt.

<<Noot Luc: ($) Deze bewering bestaat nog steeds in het hoofd van velen. Maar de klimop parasiteert, noch wurgt bomen.
(*) Dit is het zogenaamde gummi hederae dat vroeger in de apotheken gebruikt werd. Het kwam voornamelijk uit 'Oost-Indië', maar het zou ook in de Provence of in Italië geoogst geworden zijn. Het gebruik van die gom wordt in een aantal oude werken vermeld, zoals deze: "Daar vloeit in de warme Landen ook een harsagtige gom door insnijding uit de Klim-op ; Veil-Gom (Gummi Hederae) genoemt: Dezelve moet, als hij opregt is, in traanen of kleine stukjes, en geel- of bruinagtig-rood, droog, hard en doorschijnend zijn, en een scherpe specerijagtigen smaak, en aangenaame balsamijken reuk hebben, inzonderheid wanneer ze op het vuur geworpen word; ze is afvaagend en wondheelend, en word gepreezen, om de gezweeren op te droogen: Men gebruikt ze meest in pleisters. Ook heeft ze haar gebruik in de vernissen der Schilders en Verlakkers." Noel Chomel, 'Algemeen huishoudelijk-, natuur-, zedekundig-, en konst- woordenboek' 2de druk, Leyden 1778, Deel 3, p 1523. Te vinden op: http://objects.library.uu.nl/reader/ftxt.php?obj=1874-35354&format=0&pagenum=330
Het blijft echter de vraag over welke exotische soort klimop men het hier heeft. In het Grieks noemde men die Chrysocarpos, omdat de bessen goudkleurig (eigenlijk: geel) zijn. Maar ook 'Hedera poetica' van C. Bauhin of 'Hedera Dionysias' worden als benaming gebruikt. Het bestaan van de gom wordt zelfs door Plinius de Oudere vermeld in zijn Naturalis Historia (Boek 24 Cap. 47) uit het jaar 77. Hij verwijst naar het gebruik bij tandbederf. In Boek 16 Cap. 62 heeft hij het over de 20 soorten klimop. http://perseus.uchicago.edu/perseus-cgi/citequery3.pl?dbname=PerseusLatinTexts&query=Plin.%20Nat.&getid=1 Een variëteit van Hedera helix met gele bessen wordt 'poetica' genoemd.>>