Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Flora Batava

Arundo arenaria - Helm Riet

Afbeelding.

a: gehele plant
b: ongeopend bloempakje (aartje)
c: bloemkroon met haartjes aan de basis
d: bloeiende bloem, met kafjes, meeldraden en stamper

Groeiplaatsen.

Op de duinen en zandige heidevelden.
... Ik zelf vond haar algemeen in de Hollandsche duinen; op de heide bij de Bild en Darthuizen in de prov. Utrecht; bij Rheede boven Arnhem; op vele zandheuvels (hier en daar ook aangeplant) in Drenthe, als bij Frederiksoord, Wateren, Borger, enz. — De afgebeelde plant is van laatstgenoemde plaats.

Huishoudelijk Gebruik.

Geene plant is geschikter en nuttiger, om op kale duinen en zandbergen de verstuiving dezer gronden tegen te gaan, vooral aan onze zeeweringen, waartoe zij ook in ons Vaderland algemeen geplant wordt. Hare uitnemende geschiktheid hiertoe is breedvoerig aangewezen in het Rapport der Commissie van Superintendentie over de duinen van Holland A°. 1798 en 1799. D.II bl. 135-151 (£), doch waarbij ook de ongenoegzaamheid van den helm wordt aangetoond, om eene begroeide korst op de duinen te verkrijgen; waardoor alle vrees voor verdere verstuiving zou zijn weggenomen. Hoe deze begroeide korst te verkrijgen is, wordt daar verder aangetoond, waarnaar wij verwijzen, en naar de Schrijvers, daarbij aangehaald. De beste wijze om den helm te planten is opgegeven: D.I bl. 120 enz.($) De bladen kunnen ook tot bezems gebruikt worden, waartoe hij wel eens tot nadeel der duinen worden gesneden. — De plant wordt door geen vee gebruikt.
De naam van helm wordt door Bilderdijk afgeleid van halm, waaraan wij eerder onze goedkeuring zouden hechten, dan aan hetgeen Kiliaan in zijn woordenboek opgeeft, dat de plant, als een helm voor het hoofd, de grond dekt en beschut tegen de zandverstuiving. (*)

<<Noot Luc: ($) Te vinden in "Ontwerp tot vruchtbaarmaking der duinen: zijnde het eerste deel van het Algemeen rapport der Commissie van Superintendentie over het onderzoek der duinen van Holland"; Leyden 1798 (het 4de jaar der Bataafsche vrijheid). Jan Kops, de bezieler van de Flora Batava, was de secretaris van deze commissie. Het 3de hoofddeel handelt over de 'Staat der Helm- en Stroo-planting' I. Middelen tegen verstuiving aangewend op p. 115; Dit hoofdstuk en ook het volgende schetsen een vrij ontluisterend beeld over de corruptie in het Beleid en de privileges van de rijke grondbezitters. zie: http://books.google.be/books?id=VgIOAAAAQAAJ
(£) Het 2de deel van dit werk (1799) vindt u hier: http://books.google.be/books?id=ZwIOAAAAQAAJ
(*)Cornelis Kiliaan, Antwerpen 1599 'Etymologicum Teutonicae Linguae', , p. 181: "sic dictus, quòd ut galea caput, ita hic frutex agros muniat ac tueatur ab arene incursu." Zie de voortreffelijke diplomatische uitgave en origineel op de website van DBNL: http://www.dbnl.org/tekst/kili001etym01_01/>>