Heracleum sphondylium
Gewone berenklauw

Overzicht Heracleum sphondylium op deze site
Foto's Heracleum sphondylium op internet
Heracleum sphondylium bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ
Heracleum sphondylium in Plantago PlantIndex |
Heracleum sphondylium - ruige Beerenklaauw

Groeiplaatsen.
Op vruchtbare eenigzins schaduwachtige plaatsen.
Vrij algemeen door het gansche land. — Zij wordt echter door Meese in zijne Flora Frisica niet vermeld.
Huishoudelijk Gebruik.
De Kamschatdalers eten de stengen, na die afgeschild te hebben, hetgeen zij doen met hunne tanden, doch waardoor hunne lippen en hun tandvleesch opzwellen. Gunner. De behoeftige Polen doen de bladstelen in het bier en de Russen weten hieruit suiker en een geestrijk vocht te bereiden (£). Ehrhart bij Gattenhoff. Volgens Linn. Pan Suec. zou de plant door al het vee, behalve paarden, gebruikt worden, hetgeen zeker alleen van de jonge bladen zal moeten verstaan worden, daar zij ouder wordende zeer hard zijn, waarom het door Brugmans en anderen als nadeelig in de weiden wordt gerekend, en het verdient aldaar zoo veel mogelijk uitgeroeid te worden, door het uitsteken der wortels in het voorjaar, of het afsnijden der stengen onder de bladen. — De bladen worden echter zeer gezocht door hazen en konijnen. Linn. Mattuschka.
Gunner raadt als een zeker middel tegen de Poolsche haarvlecht (*) aan, een afkooksel der bladen te drinken, of in eenen koek te doen en met versche eijeren te gebruiken.
De plant wordt dikwijls in de plaats van de, mede Beerenklaauw genoemde, Acanthus mollis verkeerdelijk in de Apotheek gebruikt. Mattuschka.
<<Noot Luc: (£) Capt. James Cook beschrijft de 'suiker' en het brouwen van het drankje Raka, maar aan de hand van Heracleum sibiricum (= Heracleum sphondylium L. subsp. sibiricum), in zijn 'A voyage to the pacific Ocean', London 1793, Vol. 4, p 124-126; zie: http://books.google.be/books?id=ZEM-AAAAYAAJ
(*) Poolsche haarvlecht, ook meervlecht: plica of trica polonica, trichoma; Polish plait in het Engels; Weichselzopf in het Duits. Door de slechte hygiëne klitte het haar aaneen. Korsten, exudaat en luizen vervolledigden het plaatje. Vroeger, zeker tot de 16de eeuw in onze contreien, beschouwde men het als een ziekte veroorzaakt door de maar of meer. "Maren en Alven zijn het dus die de haren samenvilten, en al is het geloof aan Maren en Alven zoo niet onder het volk verdwenen, dan toch aanmerkelijk afgenomen, in de benaming der bekende haarziekte is hare herinnering blijven voortleven." (Bron: De taal- en letterbode. Jaargang 2, Haarlem 1871, p. 54 in http://dbnl.nl/tekst/_taa005187101_01/_taa005187101_01-x1.pdf ). Een definitie uit 'Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen' door Taco H. de Beer en Eliza Laurillard, 1899, [p. 939]: "Poolsche roos, vlecht of haarvlecht, eene ziekte waarbij de haren zich met bloed vullen en niet losgemaakt noch gesneden kunnen worden." (zie: http://www.dbnl.org/tekst/beer004woor01_01/beer004woor01_01_0020.php#p1039). Het fenomeen leefde tot in de 19de eeuw, waarna het door de verbeterde leefomstandigheden en toenemende hygiëne verdween. Meer info op de Engelse en Duitse Wikipedia onder bovengenoemde termen.>>

|