Ranunculus sceleratus
Blaartrekkende boterbloem

Overzicht Ranunculus sceleratus op deze site
Foto's Ranunculus sceleratus op internet
Ranunculus sceleratus bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ
Ranunculus sceleratus in Plantago PlantIndex |
Ranunculus sceleratus - Blaar-trekkende Ranonkel

Groeiplaatsen.
In Slooten, stilstaande Wateren en op vochtige Weilanden.
Deze Plant is zeer gemeen en groeit overvloedig, vooral in veenachtige gronden.
Huishoudelijk Gebruik.
Is uit het scherpe geslacht der Ranonkels eene der scherpste; alle derzelver deelen zijn zoo zamentrekkende, dat zij op de menschelijke huid gelegd wordende, blaren trekken en hierom door sommige Franschen in plaats van Spaansche vliegen (*) gebruikt wordt. — Volgens sommigen zou deze plant de ware herba sardoa (**) der ouden zijn, en in menschen, die deze plant gegeten hadden, het onwillig lachen, dat men risus sardonicus noemt, verwekt hebben. Gmelin Geschichte der plantzengifte, Mattuschka en anderen, ook Letterbode A° 1806 p. 502. Men kan hieruit afleiden, hoe schadelijk deze plant, door eenig dier uit nood gebruikt, of nog jong zijnde afgeweid wordende, voor hetzelve zijn moet. Het vee is hiervan afkeerig, maar door hetzelve gegeten wordende, verwekt het gevaarlijke toevallen en somwijlen de dood: gedroogd zijnde onder het hooi, heeft het zijne schadelijke eigenschappen verloren. Gmelin en anderen, inzonderheid Krapf experimenta de nonnullorum Ranunculorum venenata qualitate, Viennae 1766 door Gmelin telkens aangehaald.
<< Noot Luc: (*) Spaanse vlieg: is geen vlieg maar een kever (Lytta vesicatoria). Deze gebruikt cantharidine, een blaartrekkende en irriterende giftige stof, als verdedigingsmiddel.

Spaanse vlieg |
.jpg)
Spaanse vlieg (parend) |
Foto's Lug Regniers |
|
(**) Herba sardoa: Hier wordt waarschijnlijk Ranunculus sardous (Behaarde boterbloem) mee bedoeld. 'Sardous' betekent zowel Sardisch als sardonisch. De Herba sardoa was bekend uit Sardinië en het veroorzaakt een krampachtige toestand van het gelaat, de 'sardonische lach'. Sommigen (zoals Kops hier) identificeren de Herba sardoa als Ranunculus sceleratus (Blaartrekkende boterbloem); Dodoens houdt het bij Wildemanskruid. De oorspronkelijke tekst van de Griekse schrijver Pausanias maakt echter gewag van een schermbloemige ("zoals selder"), die bij het water groeit. Het mysterie blijft.>>

|