Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Flora Batava

Prunus padus - Vogel Pruim

Verscheidenheid.

Met bloemen, wier kleur eene kleine overhelling hebben na het rode.

Groeiplaatsen.

In Bosschen en Heggen.

Aan den oever der Schipbeek by Markelo, en verder in Overyssel; by Harderwyk in den Enk; aan 't einde van de Zantsteeg aan den kant van de Hooge Zypel, by Nimwegen. In de grote Lindenlaan van de Haarlemmer Hout, buiten 's Hage aan den Noordoostelyken wal langs de Scheveningschen Weg in de laagte, op de hoogte van de Laan van Zorgvliet.

Verscheidenheid:

By Diepenheim in Overyssel, door den Kruidkundigen Staring van de Wildenborch gevonden.

Kragt en Geneeskundig gebruik.

De rype vruchten worden als verdunnende, verkoelende, bederfwerende in Koortsen, Gal- en Rotziekten (*) met zeer veel nut toegediend; en hebben in de besmettelyke Roode Loop (*) niet zelden uitstekende diensten gedaan. (Hannes, Baker) De onrype vruchten zyn schadelyk. (Voltelen.)

Huishoudelijk Gebruik.

Van de gedroogde Kern een Amandel-Melk te bereiden: als de buitenste schil is weggenomen, zal de beste kenner de Kern niet kunnen onderscheiden van bittere Amandelen. Ook zoude daarvan door gisting zekere Brandewyn, naar Persico smakende, kunnen gemaakt worden: nog van de geschilde kern een smakelyke geele spys-oly te persen (Swed. Abh.) In Rusland geeft men door deze vrucht aan den wyn eene rode kleur (Suckow.) — Het hout kan op den haard gebrand worden: wanneer het zwaar genoeg is, is het geschikt voor Drajers, om 'er Zwepen, Tabakspypen en allerlei houten Huisraad van te maken. (Gesner.) Hiertoe wordt het in Frankryk, onder den naam St. Lucie hout, (zo als het ook Du Hamel noemt,) door de Schrynwerkers gebruikt. (Mattuschka.) Van de jonge takken de beste Duigen voor Vaten te maken. (Gunner.) — Met de binnenste bast verwt men groen. — De takken met Bloem en Bladen daar aan gelaten, verdryven de Muizen van de Graanzolders. (Mattuschka.)

Met de vrucht met zout of wyn besprengd, worden in het noorden de Vogels voornamelyk gevoerd. (Gmelin.) De byen azen op de Bloemen. (Swed. Abh.) Op den Stam Vruchtbomen, vooral Kersen te enten, maar de Vrucht krygt hier door een zuuren smaak. (Mattuschka.) Deze Boom, in onze Hoven veel voorkomende, beveelt zich ook door zyne fraaije Bloemtrossen in de Lente, en Vrucht-risten in den Zomer. — Men kweekt die aan door Zaat of Afzetsels: Het Zaad wordt in den Herfst in den grond gebragt, en niet in de volgende Lente, als wanneer dit zelden opkomt voor het tweede Jaar: verder worden zy met verplanten enz. behandeld, gelyk de gewone Kers. (Miller. Gard. Dict.)

<< Noot Luc: (*) Rotziekten: ziekten waarvan men dacht dat ze veroorzaakt werden door verrotting, teweeggebracht door kwalijke dampen, zomerhitte, stilstaande wateren, 'drasliggende landen'.... Vlektyfus, niet te verwarren met buiktyfus of tyfeuze koorts, is zo'n ziekte en gaat gepaard met 'Rotkoorts'(febris putrida). (Eng: Putrid fever; Fr: fièvre putride; Ger: Faul-Fieber).

"Dat rottige dampen van stilstaand drabbig slinkend water wezenlijk Rotziekten aanbrengen en indedaad verzwaarende oorzaaken zijn van onze gewoone Najaars Ziekten hebben de Natuur en Geneeskundigen van alle eeuwen voor eene onbetwistbaare waarheid gehouden als steunende op de ontwijffelbaare ondervindingen van alle tijden en in alle Landen. Dit niettegenstaande heeft men voor omtrent drie Jaaren die waarheid ernstig en zeer geleerd zien betwisten door den Heere JP Michel Medicinae Doctor te Amsterdam die tegen den Heere A. Ypey 'A. L.M. en Medicinae Professor te Franeker beweerd heeft dat zulke dampen niet alleen geene voornaame oorzaaken van onze Herfs-ziekten zijn maar integendeel dat men dezelve voor een wezenlijk behoedmiddel tegen alle kwaadaartige koortsen houden moet en dat de enkele vochtigheid door de ongevoelige uitwaasseming te verstoppen, alleen eene genoegzaame oorzaak is van Najaars-Ziekten, Rotkoortfen enz."

uit: Verhandeling over de Doorgaande Najaarsziekten der Droogmaakerijen,.. in 'Verhandelingen van het bataafsch genootschap' deel 9 door L. Bicker (1790), p1-106.

(**) Roode Loop: ( meestal dysenterie) buikloop met heftige krampen en ontsteking van de darmen; de ontlasting bevatte veel bloed. zie: 'De contagieuse ziekte van de Roode Loop' http://www.heemkunde.nl/berghsebevolking/streekgeschiedenis/roodeloop/roodeloop.html>>