Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Flora Batava

Deel Uitgave Plant Alfabetisch
1 1800 1 - 80 Alf.
2 1807 81 - 160 Alf.
3 1814 161 - 240 Alf.
4 1822 241 - 320 Alf.
5 1828 321 - 400 Alf.
6 1832 401 - 480 Alf.
7 1836 481 - 560 Alf.
8 1844 561 - 640 Alf.
9 1846 641 - 720 Alf.
10 1849 721 - 800 Alf.
11 1853 801 - 880 Alf.
12 1865 881 - 960 Alf.
13 1868 961 - 1040 Alf.
14 1872 1041 - 1120 Alf.
15 1877 1121 - 1200 Alf.
16 1881 1201 - 1280 Alf.
17 1885 1281 - 1360 Alf.
18 1889 1361 - 1440 Alf.
19 1893 1441 - 1520 Alf.
20 1898 1551 - 1600 Alf.
21 1901 1601 - 1680 Alf.
22 1906 1681 - 1760 Alf.
23 1911 1761 - 1840 Alf.
24 1915 1841 - 1920 Alf.
25 1920 1921 - 2000 Alf.
26 1924 2001 - 2080 Alf.
27 1930 2081 - 2160 Alf.
28 1934 2161 - 2240 Alf.
       
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Bijgewerkt
21-02-2015

«   Flora Batava   Zie de volgende pagina »

Plaat 473 in deel VI

Huidige botanische naam Oude naam, kenmerken, groeiplaatsen, huishoudelijk gebruik rond 1832

Sambucus nigra

Gewone vlier

Overzicht Sambucus nigra op deze site

Foto's Sambucus nigra op internet

Sambucus nigra bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ

Sambucus nigra in Plantago PlantIndex

Sambucus nigra - Zwarte Vlier

Verscheidenheid.

Laciniata. Diep-ingesneden, met dubbelgevinde bladen, de vinnen drievoudig, de blaadjes lancetvormig, ingesneden. Bijnaam: Vlierboom met Peterselieblad (*)

Groeiplaatsen.

In bosschen, in heggen enz. bij vervallene gebouwen enz.

Groeit overvloedig in de duinen bij Haarlem, Heemstede en Katwijk, volgens de Gorter; veel in Friesland, volgens Meese; op verscheidene plaatsen in de duinen van Holland, door den Hoogl. Kops, den Hoogl. Mulder en mij gevonden; bij Nijmegen, volgens den Heer de Beijer. Zij is door mij bij Arnhem, Rheede; bij Groningen; te Valkenswaard bij Eindhoven enz. aangetroffen.

De verscheidenheid, door de Gorter reeds in het algemeen als inlandsch vermeld, groeit, volgens den Heer L. Marchand, veel in de heggen bij Utrecht.

Kracht en Geneeskundig gebruik.

De bloemen zijn, als thee getrokken, een zeer algemeen bekend zweetmiddel en dienen uitwendig om gezwellen te stoven en te verdeelen enz. Uit de bessen bereidt men de rob sambuci, een zweetmiddel dat echter, in groote giften, ook purgeerend werkt. De groene schors heeft afvoerende diuretische krachten. v.H.

Huishoudelijk Gebruik.

Deze boom, welks takken jong zijnde, meest uit merg bestaan en bros zijn, geeft na eenige jaren een hard hout dat tot linealen, handvatsels en mathematische instrumenten zeer geschikt is. Men heeft ook bevonden dat dit van veel nut is voor kleine raderwerken, die zeer snel moeten omdraaien, waarvan de spillen, wanneer zij van ander hout gemaakt zijn, ligt in brand raken. Van dit hout en de wortel bedient men zich ook tot inleggen om deszelfs kleuren. — In de jonge takken, uitgehold zijnde, kan men entrijzen verzenden, die zich daarin lang goed houden. Het hout is zeer geschikt om te branden, en de kolen hiervan komende, zijn na het berken en Elzen-houtskool de beste. (Mattuschka.)

Uit hoofde van de sterke lucht en uitwaseming van bladen en bloemen is het niet raadzaam voor den mensch hieronder lang te vertoeven, als spoedig hoofdpijn veroorzakende, (Miller), schoon Beckmann dezelve tot heggen aanbeveelt, erkent hij echter, dat zij van onderen ligt bladeloos worden en telkens moeten bijgeplant worden

De bloemen bij appelen, druiven en zelfs wijn gedaan, geven daaraan een aangenamen muskus-smaak en geur, (Gunner) en du Hamel wil ook hiermede aan de azijn een geurigen smaak geven. — De beziën leveren eene roode of paarsche kleur op, (Haller). De bladen worden door schapen gebruikt. De beziën zijn hoogst schadelijk voor hoenders, en de bloemen voor de pauwen. (Linnaeus). De sterke lucht der bladen weert insekten af, zelfs dikwijls van nabijstaande gewassen, takken hiervan op de graanzolders te leggen, hebben meermalen den klander doen verdwijnen, en sommigen hebben met vrucht de muren en zolders tot dit oogmerk met bladen en bloemen van vlier laten wrijven. Vaderl. Letteroef. D.III. bl. 32-34. Mengelw.(**)

<<Noot Luc: (*)var. laciniata (Peterselievlier) wordt vaak aangeplant en verwildert gemakkelijk.

(**) zie voor dit deel uit 1763: http://www.archive.org/details/vaderlandschele111unkngoog vanaf blz. 31: Middel tegen de klanders in het koorn>>

Dit boek maakt deel uit van www.biolib.de de virtuele biologische vakbibliotheek.
© Kurt Stueber, 2007. Dit boek is beschermd door de GNU Free Document License. Deze licentie staat privé en commercieel gebruik toe onder de voorwaarden van de GNU Free Document License. Als delen of afbeeldingen worden gebruikt, verzoeken wij u om www.BioLib.de op te nemen als de bron van de gegevens. Voor hogere resoluties dient u de eigenaar van het origineel te contacteren: Wageningen UR Library Special Collections, speccoll.library@wur.nl, Tel: +31 317 482701, Fax: +31 317 484761

^Naar het begin van deze pagina